Opiumwet Nederland: van legale wiet tot gebruikershoeveelheden
Sinds 15 december 2023 zijn de coffeeshops in Breda en Tilburg gestart met de verkoop van gereguleerde wiet en hasj, maar wat betekent dit? Na vijf jaar aan voorbereiding is er in Nederland voor het eerst legaal geteelde wiet verkocht. De overheid heeft tien telers over heel Nederland een vergunning gegeven om cannabis te telen. Coffeeshops mochten al wiet verkopen, maar de inkoop hiervan is tegelijkertijd verboden. Coffeeshophouders zijn daardoor aangewezen op illegale leveranciers. Wat is nou precies verboden in Nederland volgens de Opiumwet en wat mag je wel bij je hebben aan drugs en wat niet? In dit artikel zullen wij dit uitgebreid bespreken.
Wat is strafbaar volgens de Opiumwet?
In Nederland zijn de productie, handel en het bezitten van drugs verboden volgens de Opiumwet. In de wettekst zal je niet het woord ‘drugs’ tegenkomen, ze wetgever spreek namelijk over ‘verdovende middelen’. De wetgever heeft in de wet twee lijsten opgenomen, deze dienen om een onderscheid te maken tussen verschillende verdovende middelen op basis van hun schadelijke effecten en risico’s voor de volksgezondheid. Deze lijsten worden in de Opiumwet aangeduid als lijst 1 en lijst 2.
- Lijst 1 heeft betrekking op harddrugs, op deze lijst staan verdovende middelen die als zeer schadelijk voor de gezondheid worden beschouwd en een onaanvaardbaar risico vormen voor de volksgezondheid. Het bezit, de handel en de productie van deze middelen zijn streng verboden. Voorbeelden hiervan zijn: Cocaïne, speed, MDMA, amfetamine, LSD en heroïne.
- Lijst 2 heeft betrekking op softdrugs, op deze lijst staan verdovende middelen die als minder schadelijk voor de gezondheid worden beschouwd dan die op lijst 1. In sommige gevallen kan er sprake zijn van gedoogbeleid, zoals dus bij de verkoop van cannabis in coffeeshops. Voorbeelden hiervan zijn: Hasj, wiet, bepaalde slaap- en kalmeringsmiddelen.
De Opiumwet omvat de verbodsbepalingen voor middelen op lijst 1 en lijst 2. Het gaat hier niet alleen om het verbod op import en export van drugs, maar ook op het telen, bereiden, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken, vervoeren, aanwezig hebben en vervaardigen van zowel harddrugs als softdrugs.
Sinds 1 maart 2015 is artikel 11a in de Opiumwet opgenomen, waardoor voorbereidingshandelingen van illegale hennepteelt strafbaar zijn. Hierdoor hebben het Openbaar Ministerie en de politie de mogelijkheid om eerder in te grijpen, zo kan een daadwerkelijke hennepkwekerij worden voorkomen.
Drugsbezit als opzetdelict
Drugsbezit wordt in beginsel beschouwd als een opzetdelict. Een veroordeling voor opzettelijk drugsbezit is alleen mogelijk als je weet dat je drugs bij je hebt. Bij situaties zoals het vervoeren van drugs in een auto of tussen bagage in een koffer, rijst vaak de vraag aan wie de drugs toebehoren en of je op de hoogte was van de aanwezigheid van de drugs. Als niet kan worden vastgesteld of je wist van de drugs, moet vrijspraak volgen.
Grootschalige drugshandel vs. bezit voor eigen gebruik
Het verschil in grootschalige drugshandel en het bezitten van de gebruikershoeveelheid
De nadruk ligt vaak op het aanpakken van grootschalige drugshandel en -productie. Op de in- en uitvoer van harddrugs staat een gevangenisstraf van ten hoogste 12 jaren en/of een geldboete van de vijfde categorie. En op de in- en uitvoer van softdrugs staat een gevangenisstraf van ten hoogste 4 jaren en/of een geldboete van de vijfde categorie.
Het bezit van kleine hoeveelheden voor persoonlijk gebruik heeft daarentegen vaak een lagere prioriteit. Dit heeft ook te maken met het idee dat mensen met verslavingsproblemen meer baat hebben bij behandeling en begeleiding, dan bij strenge straffen. De politie heeft vaak geen prioriteit bij het opsporen en vervolgen van individuen die in het bezit zijn van kleine hoeveelheden drugs voor eigen gebruik. Dit betekent niet dat het bezit volledig wordt geaccepteerd, in sommige gevallen kan de politie besluiten om de drugs in beslag te nemen zonder verdere juridische gevolgen.
Wat is dan een gebruikershoeveelheid?
Dit verschilt per stof. Maar het gaat doorgaans om kleine hoeveelheden drugs die redelijkerwijs als bestemd voor persoonlijk gebruik kunnen worden beschouwd. Bijvoorbeeld: minder dan 5 gram voor softdrugs (zoals hasj en wiet), minder dan een halve gram aan harddrugs (zoals cocaïne, heroïne en ecstasy) en je mag maximaal 5 hennepplanten in huis hebben.
Als een individu wordt betrapt met een gebruikershoeveelheid drugs, kan de politie de drugs in beslag nemen. Dit kan leiden tot een strafrechtelijke vervolging, met mogelijke geldboetes, voorwaardelijke straffen of in ernstigere gevallen, gevangenisstraf. Afhankelijk van de hoeveelheid drugs in kwestie.
Verdacht van een drugsdelict zoals drugshandel of drugsbezit? Schakel een professionele strafrechtadvocaat in!
Indien u wordt verdacht van een drugsdelict, of het nu gaat om grootschalige drugshandel of het in bezit hebben van een gebruikershoeveelheid, is het raadzaam om contact op te nemen met een ervaren strafrechtadvocaat. De strafrechtsadvocaten van kunnen u in een vrijblijvend gesprek informeren over de mogelijke verdedigingsstrategieën en de optie voor gesubsidieerde rechtsbijstand. Na dit gesprek kunt u beslissen of u gebruik wenst te maken van de diensten van een van onze strafrechtadvocaten. Neem contact op via het formulier op onze website of bel ons op 085 – 10 60 290. We streven ernaar om binnen één werkdag contact met u op te nemen.
