Drugsdelicten (Opiumwet) - Drugsdelicten (Opiumwet) (2024)

Het handelen in drugs is strafbaar, met uitzondering van de bijzondere regelingen die gelden voor coffeeshops. In de Opiumwet wordt drugshandel omschreven als het verkopen, afleveren en verstrekken van drugs,

Meestal zal het gaan om het verkopen van drugs, met het doel om hier winst mee te maken. Maar zoals blijkt om de omschrijvingen in de Opiumwet hoeft dit niet altijd zo te zijn. Zodra er drugs aan een ander wordt gegeven kan dit als een vorm van handel worden gezien, ook als hier niet voor betaald wordt. De straffen voor handel zijn zwaarder dan wanneer het alleen maar gaat om het bezit van drugs.

De straffen voor drugshandel zijn in het algemeen vrij fors. Hierbij wordt wel naar verschillende factoren gekeken. Zo worden er andere straffen opgelegd indien er sprake is van één deal tegenover de situatie dat er maanden of jarenlang gedeald is. Daarnaast maakt het ook verschil of het gaat om handel in kleine gebruikershoeveelheden of in kilo’s. Zoals overal in de Opiumwet zijn de straffen voor handel in harddrugs doorgaans zwaarder dan straffen voor handel in softdrugs.

Voor het opleggen van straffen hanteren de rechtbanken vaste uitgangspunten. Let op, dit zijn uitgangspunten. Er kunnen redenen zijn om hoger of lager te straffen, zoals bijvoorbeeld persoonlijke omstandigheden of strafblad.

Bij handelen in gebruikershoeveelheden harddrugs vanuit een woning of op straat minder dan 1 maand geldt als uitgangspunt een gevangenisstraf van 3 maanden. Bij een dealperiode tussen 1 en 3 maanden loopt dit op naar een gevangenisstraf van 6 maanden, bij een dealperiode tussen 3 en 6 maanden een gevangenisstraf van 8 maanden en bij een dealperiode tussen de 6 en 12 maanden een gevangenisstraf voor de duur van een jaar. Voor eenmalige verkoop van een kleinere hoeveelheid harddrugs gelden taakstraffen als uitgangspunt.

Voor de handel in softdrugs kent de rechtbank geen uitgangspunten, maar de eis van het Openbaar Ministerie zal uiteen lopen van een geldboete in geval van een eenmalige verkoop van een kleine hoeveelheid tot gevangenisstraffen indien het om langere periodes of grotere hoeveelheden gaat.

Hennepkwekerijen kunnen meer of minder professioneel zijn, en worden vaak aangetroffen in woningen. Het kan gaan om kweken van planten binnen maar ook om zogenaamde buitenplanten. In de Opiumwet is het telen, bereiden, bewerken en verwerken van softdrugs (waaronder dus hennep) strafbaar gesteld. Het moge duidelijk zijn dat hieronder ook het kweken van hennepplanten valt.

Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om het geven van water en voeding aan de planten, maar ook om het oogsten en knippen van planten. Indien toestemming wordt gegeven aan anderen om een hennepkwekerij te plaatsen in de woning zal doorgaans worden gezien als medeplichtigheid aan hennepteelt.

Bij hennepkwekerijen wordt vaak elektriciteit afgenomen via een illegale aftakking buiten de meter om. Indien hier sprake van is zal ook voor de diefstal van elektriciteit worden vervolgd. Naast vervolging kunnen er ook andere consequenties zijn, zoals een woningsluiting door de gemeente of een verhuurder die het huurcontract wil opzeggen.

De rechtbank hanteert uitgangspunten voor de straffen die bij hennepkwekerijen worden opgelegd. Ook hier geldt weer dat dit uitgangspunten zijn, ze kunnen variëren op basis van persoonlijke omstandigheden of specifieke omstandigheden van de zaak. Bij een kwekerij met tussen de 50 en 100 hennepplanten geldt als uitgangspunt een geldboete van €1000. Bij een kwekerij met tussen de 100 en 500 planten geldt een uitgangspunt van 120 uren werkstraf en een voorwaardelijke gevangenisstraf van 1 maand. Bij 500 tot 1000 planten wordt het uitgangspunt 180 uur werkstraf en een voorwaardelijke gevangenisstraf van 2 maanden.

Bij de kweek van maximaal 5 planten geldt het gedoogbeleid. Dit betekent dat de teelt van maximaal 5 planten in beginsel niet zal worden vervolgd. Let wel, dit betekent niet dat het niet strafbaar is. De politie mag de planten in beslag nemen, er zal alleen geen straf volgen. Let hierbij ook op de bepalingen in een eventueel huurcontract. Vaak zal daar in staan dat hennepteelt helemaal niet is toegestaan, en ook bij minder dan 5 planten krijgt de verhuurder dan de mogelijkheid om de huurovereenkomst te ontbinden. Verder geldt er geen gedoogbeleid bij minderjarigen, daar zal altijd vervolging plaatsvinden.

In de Opiumwet is het ‘aanwezig hebben’ van drugs strafbaar gesteld. Dit betekent simpelweg het in bezit hebben van drugs, bijvoorbeeld in een jaszak, dashboardkastje of in een woning. Voor aanwezig hebben is niet nodig dat de drugs ook daadwerkelijk eigendom zijn. Drugs van iemand anders bij je dragen of in de woning hebben liggen is ook strafbaar.

Bij harddrugs hanteren de rechtbanken als uitgangspunt een geldboete indien het gaat om 0-10 gram. Tussen de 10 en 150 gram worden vaak taakstraffen opgelegd die uiteen lopen tussen de 80 en 240 uren. Boven de 150 gram worden gevangenisstraffen opgelegd, beginnend bij een gevangenisstraf van 6 weken en oplopend tot meer dan drie jaar indien het om 20 kilo of meer gaat. Indien sprake is van een organisatie worden nog zwaardere straffen opgelegd. Ook hierbij geldt dat dit uitgangspunten zijn, ze zijn afhankelijk van de precieze omstandigheden van de zaak.

Bij bezit van softdrugs zijn de uitgangspunten voor strafoplegging aanzienlijk lager. Bij 31-500 gram gelden geldboetes variërend van 200 tot 750 euro. Tussen de 500 gram en 5 kilo gelden taakstraffen tussen de 100 en 180 uur. Daarboven gelden gevangenisstraffen beginnend bij 4 maanden gevangenisstraf en oplopend tot een jaar gevangenisstraf bij hoeveelheden tussen de 25 en 250 kilo.

Tevens geldt er bij drugsbezit van kleine hoeveelheden voor eigen gebruik een gedoogbeleid. Dit betekent dat het bezit van maximaal 5 gram softdrugs niet wordt vervolgd, en hetzelfde geldt doorgaans bij bezit van harddrugs tot maximaal 0,5 gram of 1 pil. Hoewel er in principe geen straf voor zal worden opgelegd blijft het wel strafbaar, waardoor de politie de drugs wel in beslag mag nemen. Ook kan het andere gevolgen hebben, zoals bijvoorbeeld het weigeren van de toegang tot een festivalterrein.

Bij minderjarigen geldt geen gedoogbeleid, daar zal elk drugsbezit vervolgd worden.

Drugslaboratoria vallen ook onder de Opiumwet, waarin het vervaardigen, bereiden, bewerken en verwerken van harddrugs strafbaar is gesteld. Simpel gezegd vallen hier alle handelingen onder die komen kijken bij de productie van harddrugs, waarbij het in de praktijk vaak gaat om de productie van synthetische drugs zoals XTC of amfetamine. Tegenwoordig is er ook regelmatig sprake van vervolging voor betrokkenheid bij crystal meth labs.

De rechtbanken kennen geen aparte uitgangspunten voor drugslaboratoria, maar in de praktijk worden vaak jarenlange gevangenisstraffen opgelegd.

Ook de voorbereidingshandelingen voor de productie van harddrugs (en softdrugs) zijn strafbaar. Vaak gaat het dan om het voorhanden hebben van (al dan niet zelfstandig strafbare) grondstoffen zoals APAAN, BMK of PMK. Het kan echter ook gaan om het in bezit hebben van andere voorwerpen die gebruikt worden bij de productie, denk aan ketels, gasflessen, vaten en kolven indien deze bedoeld zijn voor de productie van harddrugs. De opbouw of voorbereidingsfase van een productielocatie is eveneens strafbaar gesteld. Daarnaast kan het bij voorbereidingshandelingen gaan om de omzetting van een preprecursor in een precursor.

Het Openbaar Ministerie heeft strafvorderingsrichtlijnen ontwikkeld voor voorbereiding/bevordering van synthetische drugs. In deze richtlijn zijn de uitgangspunten opgenomen voor een strafeis van de officier van justitie ter zitting. Hieruit volgt dat al snel een aanzienlijke gevangenisstraf met een forse geldboete wordt geëist.

Bij softdrugs gaat het in geval van voorbereidingshandelingen vaak om het in bezit hebben van spullen met als doel om deze te gebruiken bij het opzetten van een hennepkwekerij. Het gaat dan bijvoorbeeld om koolstoffilters, lampen, plantenpotten en/of slakkenhuizen. Uit de aard van de spullen en de omstandigheden moet blijken dat de spullen daadwerkelijk bestemd waren voor de (grootschalige) hennepteelt.

Het in- en uitvoeren van drugs wordt in de Opiumwet breed uitgelegd. Dit betekent dat het voor strafbaarheid niet noodzakelijk is dat de verdachte degene is die de drugs zelf over de grens gebracht heeft, of zelfs niet dat de drugs daadwerkelijk de grens over is gegaan. Voor een vervolging voor uitvoer kan al voldoende zijn indien iemand met drugs in de auto richting de grens rijdt met als doel de grens over te steken.

Het in- en uitvoeren van drugs wordt strenger gestraft dan het enkel aanwezig hebben van drugs. Blijkens de uitgangspunten van de rechtbank worden in geval van harddrugs eigenlijk altijd gevangenisstraffen opgelegd. Deze beginnen bij 1 tot 3 weken indien het gaat om 0-10 gram harddrugs en dit loopt op tot meer dan 5 jaren indien het gaat om meer dan 20 kilo.

Voor softdrugs kennen de rechtbanken in dit verband geen uitgangspunten. Het Openbaar Ministerie gaat uit van geldboetes indien het om minder dan 100 gram gaat. Tussen de 100 en 500 gram zijn het taakstraffen en bij grotere hoeveelheden komen de gevangenisstraffen in beeld.

Zoals bij vrijwel alle strafbare feiten in de Opiumwet is ook het niet opzettelijk in- of uitvoeren van verdovende middelen strafbaar. Dit klinkt wellicht gek, maar het betekent dus dat iemand ook strafbaar is indien hij/zij drugs in- of uitvoert zonder opzet en dus zonder dat je er echt van weet. Het kan dus bijvoorbeeld ook strafbaar zijn om een pakketje mee te nemen van een kennis zonder te checken wat erin zit, wanneer er achteraf drugs in blijken te zitten. De enige manier om aan strafbaarheid te ontsnappen is wanneer er echt geen enkel verwijt kan worden gemaakt, iemand had niet anders kunnen handelen dan hij gedaan heeft. Overigens zijn de straffen voor dit soort niet opzettelijk gepleegde feiten stukken lager dan indien het opzettelijk gebeurt.