Met de verkoop van een tekening op een veiling in Parijs december vorig jaar voor een miljoen gulden verwierf de Belgische striptekenaar Herge zich postuum de bijnaam de Van Gogh van het getekende verhaal. Herge - pseudoniem voor Georges Remi - had de tekening in 1934 gemaakt voor de omslag van het Kuifje-avontuur De sigaren van de Pharao.
Voor aficionado's van het getekende verhaal was dit de bevestiging dat de negende kunst serieus werd genomen: de klassieken van het stripverhaal eindelijk op waarde geschat! De 'gewone' lezers hadden dat eerder door: internationaal zijn er meer dan 140.000.000 boeken van de avontuurlijke reporter en zijn hondje Bobby verkocht, los van de publikaties van Kuifjesverhalen in dagbladen en tijdschriften.
Een van de bewonderaars van het eerste uur, de Belgische humorist en acteur Stephane Steeman, verzamelt al twintig jaar alles over Herge. Een paar jaar geleden kreeg hij het idee voor een tentoonstelling over het leven en werk van de Brusselse tekenaar van de klare, heldere lijn.
Deze tentoonstelling heeft gestalte gekregen in het Belgische plaatsje Welkenraedt, waar tot 15 september de expositie Tout Herge is te bekijken.
Welkenraedt - 8124 inwoners - ligt in de Provincie Luik in het arrondissem*nt Verviers. De tentoonstelling, die georganiseerd is ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van het jaarlijkse theaterfestival van Welkenraedt, is een gezamenlijk initiatief van de Stichting Herge, uitgeverij Casterman en verzamelaar Stephane Steeman. Dit alles onder auspicien van de 'Feesten van de Koning 1990-1991' naar aanleiding van de veertigste verjaardag van de troonsbestijging van koning Boudewijn en zijn zestigste verjaardag.
De plaatselijke bevolking heeft zich er enthousiast bij aangesloten. Er is geen huis, school of winkeletalage in Welkenraedt zonder een afbeelding van een van de figuren uit de Kuifjeverhalen. Behalve levensgrote tekeningen op de voorgevels van de huizen in de mooie blauwe kleur van de schutbladen die vroeger de albums sierden, is er zelfs een straat veranderd in de Chinese wijk uit Kuifje en de blauwe Lotus. Inwoners van Welkenraedt worden dol van de verzoeken van Hergefans om zo'n tekening na afloop van de expositie mee naar huis te mogen nemen.
De organisatoren hopen behalve op Belgisch publiek ook op veel bezoekers uit Nederland en Duitsland, en de eerste bezoekers uit Japan (Tokio heeft twee Kuifje-winkels) zijn al gesignaleerd.
Het uiteenlopende werk van Herge is voor de tentoonstelling chronologisch gerangschikt, vertelt artistiek coordinator Adelin Guyot. Zo wordt de bezoeker in het cultureel centrum van Welkenraedt op zesduizend vierkante meter het werk van Herge aangeboden vanaf de tijd dat hij in de schoolbanken zat te tekenen via zijn werk voor de padvindersblaadjes (onder andere de oer-kuifje Totor) en de krant Le Petit Vingtieme (Kwik en Flupke) tot en met het niet voltooide album Kuifje en de Alpha-kunst.
De tocht langs 325 uitstalramen heeft duidelijk het karakter van een bedevaart. Er zijn op een paar schoolklassen na veel oudere bezoekers die aan de gelukzalige trekken op het gelaat te oordelen, zich die middagen thuis bij de snorrende kachel herinneren, na een fietstocht - door de regen natuurlijk - uit school. Huiswerk klaar, thee met een mariakaakje en een nieuw Kuifjeavontuur. Lezen met rode konen, volkomen verdiept in de avonturen van de ondernemende journalist en zijn hondje. De woede als op een middag in het voorjaar bij de schoonmaak de inmiddels kapotgelezen boeken bij de vuilnisman waren gezet: zo worden verstokte verzamelaars geboren, die later hebberig een veelvoud van de oorspronkelijke prijs betalen voor een enigszins beduimeld, maar toch nog redelijk album met een harde kaft, dat niet na een keer lezen uit elkaar ligt.
Behalve dergelijke bespiegelingen die door de expositie worden opgeroepen, kan de bezoeker ook een lang gekoesterde droom in vervulling laten gaan: het binnenstappen in een stripverhaal. Enkele bekende decors uit de Kuifje-albums zijn voor de expositie op 'grote-mensenschaal' gedriedimensionaliseerd. Zo kan de men huiveren in de grotten uit Kuifje en de Zonnetempel of de lege ton ingaan die toegang geeft tot de klandestiene opslagplaats met dozen 'krab' uit de Krab met de Gulden scharen. Sommige bezoekers kunnen de verleiding niet weerstaan en gaan besmuikt lachend even liggen op een bed in de opiumkit uit De Blauwe Lotus. De elf meter hoge nagebouwde raket uit Mannen op de Maan lijkt elk ogenblik te kunnen opstijgen. Alleen het feit dat de kastjes niet kunnen worden geopend trekt de adspirant-maanreiziger weer terug in de realiteit.
Verder zijn onder meer nog te bewonderen het originele Arumbayabeeldje en de kisten met namaakbeeldjes uit Het gebroken oor en de mummie van Rascar Capac uit De zeven kristallen bollen.
De expositie is verluchtigd met veel originele tekeningen, bijzondere uitgaven, natuurlijk veel merchandising-produkten en nummers van het weekblad Kuifje (voor lezers van zeven tot zevenenzeventig) dat in september 1946 voor het eerst verscheen.
Veel voorwerpen die Herge bij zijn bezoeken aan musea in de omgeving van Brussel ooit heeft nagetekend voor zijn avonturen - hij documenteerde zich altijd uitvoerig en nauwkeurig - zijn nu door die musea of door particuliere verzamelaars aan de expositie uitgeleend, zodat ze kunnen worden vergeleken met de tekeningen. Zo kan men onder meer de schilden, werpspiezen en kleding van de Luipaardmannen uit Kuifje in Kongo zien, de Indianenkleding uit Kuifje in Amerika, een machinegeweer systeem Hotchkiss model 1914 en een verkleind mensenhoofd afkomstig van de Jivaros-cultuur uit Het gebroken oor, de skepter van Ottokar en fluiten uit de Mayacultuur die werden getekend in Kuifje en de Zonnetempel.
De gids die voor de tentoonstelling is gepubliceerd is helaas zeer onoverzichtelijk en slordig in elkaar geflanst, een affront aan het adres van de tekenaar Herge, die altijd zoveel aandacht besteedde aan details in zijn tekeningen.
De initiatiefnemers van de expositie praten inmiddels met diverse genteresseerden - zoals sponsor Toyota en een organisatie in Canada - over het op reis laten gaan van de expositie of gedeelten ervan. Mocht de tentoonstelling, die zonder winstoogmerk is opgezet, een batig saldo opleveren, dan gaan de gedachten uit naar de oprichting van een Maison Herge, waar het oeuvre van de tekenaar van Kuifje, met alle memorabilia, permanent zal worden tentoongesteld.
Hergeverzamelaar Stephane Steeman is intussen al weer bezig met een volgend project: hij verzamelt tegenwoordig alles wat te maken heeft met Brigitte Bardot.
Een versie vandit artikelverscheen ook inNRC Handelsbladvan 23 juli 1991.
